กรณีศึกษาสำหรับ NextWave: การออกแบบธุรกิจจากของเหลือทิ้งสู่ตลาดโลก

ในขณะที่กิโมโนเป็นสัญลักษณ์ลึกซึ้งของอัตลักษณ์ญี่ปุ่น แต่ในปัจจุบันกลับถูกจำกัดไว้เพียงงานพิธีการและเก็บอยู่ในตู้เสื้อผ้าทั่วประเทศ โดยนักวิเคราะห์คาดว่ามีมูลค่าหลายพันล้านดอลลาร์ที่ยังไม่ถูกนำมาใช้ประโยชน์

Shotaro Kawamura ผู้ประกอบการและ CEO ของ Potato Ltd. มองเห็นโอกาสจากสิ่งที่คนส่วนใหญ่มองว่า “หมดค่า” เขาร่วมมือกับช่างฝีมือญี่ปุ่นในการแปลงกิโมโนเก่าให้กลายเป็นสนีกเกอร์ผ่านแบรนด์ที่ชื่อว่า Tokyo Kimono Shoes

แนวคิดธุรกิจ: พลิกอดีตสู่อนาคต

Kawamura กล่าวไว้ว่า

“โดยการเปลี่ยนรูปแบบให้ผ้าเหล่านี้สามารถใช้ได้ในชีวิตประจำวัน เราสามารถรักษาวัฒนธรรมในรูปแบบใหม่ได้”

เขาทำงานร่วมกับโรงงานทำรองเท้าแบบหัตถกรรมในย่านอาซากุสะ ซึ่งมีประวัติยาวนานตั้งแต่ยุค 1950 หนึ่งชุดกิโมโนสามารถผลิตรองเท้าได้ถึง 20 คู่ โดยจำหน่ายในราคาคู่ละราว 325 ดอลลาร์สหรัฐ (ประมาณ 10,558 บาท)

“เราตั้งใจเลือกสนีกเกอร์ เพราะทุกคนใส่ และใส่ได้ทุกวัน”
— Kawamura

จุดเริ่มต้นจากครอบครัวหนึ่งสู่กระแสทั่วโลก

ต้นทางของรองเท้าเหล่านี้เริ่มจากโรงงาน AxT Inc. ที่เริ่มใช้ผ้ากิโมโนเก่าของคุณแม่เจ้าของโรงงานมาแปลงเป็นรองเท้าในปี 2020 ซึ่งเดิมมีเพียงตลาดเฉพาะกลุ่ม แต่ Kawamura ซึ่งมีประสบการณ์ในด้านโลจิสติกส์และการค้า มองเห็นศักยภาพในตลาดโลก จึงเปิดตัวบนแพลตฟอร์ม Makuake และสามารถระดมทุนได้กว่า 8.5 ล้านเยน (ประมาณ1,900,000 บาท)(จากเป้า 300,000 เยน)

ในเวลาไม่นาน Tokyo Kimono Shoes ก็เปิดตัวอย่างเป็นทางการ และขายหมด 40 คู่แรกภายใน 3 วัน ปี 2024 พวกเขาขายไปแล้วกว่า 4,500 คู่ และรีไซเคิลกิโมโนไปแล้ว 690 ชุด (ประมาณ 2,732 ตร.ม.)

หัตถกรรมแบบญี่ปุ่น = ความแตกต่างที่จับต้องได้

รองเท้าทุกคู่ผลิตด้วยมือ และแต่ละคู่มีลวดลายเฉพาะตัวตามกิโมโนที่ใช้ งานฝีมือเหล่านี้ไม่เพียงสร้างรายได้ให้ช่างฝีมือ แต่ยังช่วยรักษาอุตสาหกรรมหนังและรองเท้าในอาซากุสะ

Tokyo Kimono Shoes ยังต่อยอดทำกระเป๋าหนังจากเศษผ้ากิโมโน พร้อมเปิดตัวแบรนด์ใหม่ “Kimono Reborn Tokyo” ที่มีผลิตภัณฑ์หลากหลาย เช่น เสื้อยืด หมวก และถุงผ้า โดยในระยะเวลาเพียง 14 เดือน ได้รีไซเคิลกิโมโนไปกว่า 1,060 ชุด (ราว 4,160 ตร.ม.)

กลยุทธ์ขยายผล: จากรองเท้า สู่บ้านพักสไตล์กิโมโน

ล่าสุด Kawamura เปิดสาขาใหม่ที่สนามบินนาริตะ พร้อมแผนต่อยอดในผลิตภัณฑ์ของตกแต่งบ้าน เฟอร์นิเจอร์ และแม้แต่ “โรงแรมกิโมโน” สำหรับนักท่องเที่ยวต่างชาติ โดยยังร่วมมือกับสถาบันออกแบบ ODA Fashion College เพื่อส่งต่อทักษะให้คนรุ่นใหม่

“เราต้องการให้ผู้คนเห็นว่าสิ่งเก่ายังมีคุณค่า เพียงแค่เปลี่ยนรูปแบบ มันจะยิ่งน่าสนใจและคงอยู่ต่อไปได้”

บทเรียนสำหรับผู้ประกอบการไทย:

NextWave Takeaways

• ของเหลือทิ้ง = ทุนวัฒนธรรม: กิโมโนเก่าที่ดูไม่มีค่าในตู้ กลับกลายเป็นสินค้ามูลค่าสูงเมื่อผนวกกับงานฝีมือ
• การแปรรูปวัฒนธรรม (Cultural Transformation): ไม่ใช่แค่รักษาวัฒนธรรมแบบเดิม แต่เปลี่ยนให้เข้ากับบริบทโลกยุคใหม่
• ตลาดโลกต้องการความแตกต่าง: งานคราฟต์ที่มีเรื่องราว ช่วยให้แบรนด์ญี่ปุ่นแตกต่างบนเวทีโลกได้อย่างแท้จริง
• โมเดลเพื่อไทย: ผู้ประกอบการไทยสามารถนำแนวคิดนี้ไปต่อยอด เช่น การแปรรูปผ้าไทย, เครื่องจักสาน, หรือสินค้าวัฒนธรรมอื่นๆ เพื่อสร้างผลิตภัณฑ์สมัยใหม่ที่มีรากเหง้า

รองเท้ากิโมโน, อัพไซเคิลกิโมโน, ธุรกิจรักษ์โลกญี่ปุ่น, แฟชั่นยั่งยืนญี่ปุ่น, case study แบรนด์ญี่ปุ่น, circular economy ญี่ปุ่น, startup วัฒนธรรม

บทความต้นฉบับภาษาอังกฤษจาก CNN