หากอยากเรียนรู้ประวัติศาสตร์ภูเก็ต ห้ามพลาดเยี่ยมชมเมืองถลางหนึ่งในหัวเมืองหลักต้านศึกสงคราม 9 ทัพที่เราได้ยินกันมา

*ลิงค์สำหรับลิสรวมของสถานที่บน Google Maps ทั้งหมดอยู่ท้ายบทความ

#วัดพระทอง

เริ่มต้นทริปที่ วัดพระทอง หรือวัดพระผุด ตั้งวัดขึ้นเมื่อ พ.ศ. 2328 เป็นที่ประดิษฐานของ “พระผุด” พระพุทธทองรูปครึ่งองค์ เล่ากันว่าในช่วงสงคราม 9 ทัพ พระเจ้าปดุงสั่งให้ขุดพระไปด้วยจากถลางแต่ไม่สามารถขุดได้ ยังมีประวัติเรื่องเล่าที่น่าเหลือเชื่อเกิดขึ้นมากมายทั้งเรื่องเล่าของเด็กชายที่นำเชือกล่ามกระบือไปผูกไว้กับเกศพระพุทธรูปแล้วก็อาเพศ 

พระผุดถือเป็นพระพุทธรูปที่นักท่องเที่ยวและชาวภูเก็ตต่างนิยมกราบไหว้กันเป็นอย่างมาก ถือเป็นวัดแรกใน 9 จุดขอพรที่เราจะพาทุกคนไปด้วย

พิกัด: https://goo.gl/maps/AbU3ctEX1Yh5xZpT6

#วัดม่วงโกมารภัจจ์

เดินทางด้วยรถอีกประมาณ 5 นาที ต่อกันที่ “วัดม่วงโกมารภัจจ์” หรือที่ชาวบ้านมักเรียกติดปากกันสั้น ๆ ว่า “วัดม่วง” ตั้งอยู่ในชุมชนบ้านเหรียง ตำบลเทพกระษัตรี อำเภอถลาง จังหวัดภูเก็ต เชื่อกันว่าลานวัดเคยเป็นสถานที่ฝึกซ้อมทหาร ทำวิชาอาคม หรือการทำอาวุธต่าง ๆ ก่อนสงคราม 9 ทัพในปี พ.ศ.2328 ภายหลังได้บูรณะวัดเพื่อเป็น สถานที่ประกอบพิธีบวงสรวงไหว้ดวงวิญญาณบรรพชนผู้กล้าเมืองถลาง หรือ พิธีไหว้ผีหลาง

จากการพูดคุยกับ โกหลี่ คุณบัญญัติ จริยะเลอพงษ์ อดีตรองประธานสภาวัฒนธรรมจังหวัดภูเก็ต โกหลี่ยังชวมองอนุสาวรีย์ท้าวเทพกระษัตรี-ท้าวศรีสุนทรที่วัดม่วง จะสังเกตเห็นรูปปั้นท่านทั้งสองนั่งอยู่ เนื่องจากคนในชุมชนอยากให้ท่านนั่งดูแลความสงบและความสุขของลูกหลานอย่างสบายหลังจากกำศึกมามาก หากท่านใดแวะเวียนมาทำงานที่ภูเก็ตก็อย่าลืมขอพรจากท่านและวีรชนถลางที่คอยปกป้องดูแลแผ่นดินผืนนี้

วัดม่วงยังเป็นที่ประดิษฐานของ “พระพุทธมณีศรีถลาง” ที่ถูกหล่อขึ้นจากดีบุก เพื่อรำลึกถึงความสำคัญของแร่ดีบุกกับการพัฒนาเมืองภูเก็ตอีกด้วย

พิกัด: https://goo.gl/maps/byte147KHNLoGxtk6

#แป๊ะจ๋องกาแฟโบราณ

หลังจากไหว้พระกันไป 2 จุดแล้ว แคสเปอร์อยากชวนแวะจิบกาแฟโบราณ “แป๊ะจ๋อง” เปิดมามากกว่า 100 ปี ปัจจุบันร้านกาแฟถูกสืบทอดกิจการมาเป็นรุ่นที่ 4 แล้ว โดย “คุณป้านะ” ต้องสั่งกาแฟโบราณร้อน ๆ หรือ “โกปี๊” รับรองว่าเข้มข้นและราคายังสบายกระเป๋าเพียง 10 บาทเท่านั้น ส่วนชาเย็นหวานมันเข้มข้นกำลังดีเพียง 20 บาท อีกทั้งยังมีขนมสดมากมายให้เลือกกิน 

ร้านเปิดทุกวัน ตั้งแต่ 05.00-18.00 น.

พิกัด: https://goo.gl/maps/HXuA8bzUJ2SLhqHu9

#อนุสรณ์สถานถลางชนะศึก

จุดเช็คอินแห่งความภาคภูมิใจของคนไทยในวีรชนคนกล้า เคยเป็นสมรภูมิในสงครามระหว่างทัพพม่ากับชาวเมืองถลางนำทัพโดยย่าจันย่ามุก จนทหารพม่าถอยทัพกลับไปในที่สุด วันที่ 13 มีนาคม 2328 นี้เอง จึงถือเป็นวันถลางชนะศึกและวันบวงสรวงใหญ่ 

ในลานจะมีประติมากรรม 9 วีรชนเมืองถลาง ในท่าทางถือดาบพร้อมปืนใหญ่ ซึ่งประกอบไปด้วย ท้าวเทพกระษัตรี, ท้าวศรีสุนทร, พระยาถลางทองพูน, พระยาถลางเทียน, แม่ปราง, เจ้าคุณมารดาทอง, พระยกบัตรจุ้ย, มหาดเล็กเนียม, และทองเพ็ง ตัวแทนของวีรชนผู้กล้าเมืองถลางให้พวกเราสักการะเป็นจุดที่ 3

พิกัด: https://goo.gl/maps/P3CnY5wMu6JE13QP7‍

#ศาลย่าจันย่ามุก

ในบริเวณใกล้เคียงกันจะมีศาลย่าจันย่ามุกที่ลูกหลานตั้งไว้ให้แถวลานจอดรถให้พวกเราได้สักการะกันอีกเป็นจุดที่ 4 ของวันนี้

พิกัด: https://goo.gl/maps/sgxF6WsEAzTWNAB59

#รนย่าจันย่ามุก

ต่อกันที่บ้านจำลองท้าวเทพกระษัตรี – ท้าวศรีสุนทร ลักษณะเป็นบ้านเจ้าเมืองเรือนไทยภาคใต้ชั้นเดียว ใต้ถุนสูง บนที่ดินซึ่งเคยเป็น “รน” หรือ เรือน ของย่าจัน ท้าวเทพกระษัตรี จากหลักฐานทางประวัติศาตร์ที่ดินบริเวณนี้เคยเป็นจวนของจอมร้างบ้านเคียน บิดาของย่าจันย่ามุกมาก่อน ปัจจุบันภายในเรือนมีประติมากรรมท้าวเทพกระษัตรี ท้าวศรีสุนทร ซึ่งใบหน้าของท่านมาจากการประมวลใบหน้าของลูกหลานผู้สืบสายตระกูลรวมทั้งรูปปั้นและอนุสาวรีย์ของท่านทั้งสอง สามารถจุดธุปไหว้ท่านด้านหน้าเรือนเป็นจุดที่ 5

พิกัด: https://goo.gl/maps/x54yHNrpoH7sSXws7

#วัดพระนางสร้าง

จุดต่อไปคือ วัดพระนางสร้างแห่งเมืองถลาง เป็นวัดที่สำคัญและเก่าแก่ประจำเมืองตั้งแต่สมัยอยุธยา บริเวณหลังวัดพระนางสร้างเคยเป็นฐานที่ตั้งรับข้าศึกพม่าเมื่อปี พ.ศ. 2328 อุโบสถหลังสีขาวของวัดพระนางสร้างถือเป็นโบราณสถาน ขึ้นทะเบียนโดยกรมศิลปากร ภายในมีพระพุทธรูปปูนปั้น 4 องค์ เป็นพระปางมาวิชัย 3 องค์ ปางไสยาสน์ 1 องค์ เมื่อปี พ.ศ. 2526 ได้มีการเจาะพระพุทธรูป 3 องค์ เจอ “พระในพุง” ที่ชาวบ้านเรียกกันเนื่องจาก พระพักตร์ของพระพุทธรูปที่ทำจากดีบุกอยู่ในพระอุทรหรือในท้องของพระพุทธรูป

ผู้คนแถวนั้นยังนิยมมาไหว้พระของพร “หลวงพ่อปอด” วัดพระนางสร้าง และเป็นจุดแนะนำจุดที่ 6 ของเราอีกด้วย

พิกัด: https://goo.gl/maps/ZT9rkPrUwmhuPDeo7‍

#ขนมจีนจี้ลิ่ว บ๊ะจ่างภูเก็ต

แวะทานมื้อเที่ยงกันที่ ร้านขนมจีนจี้ลิ่ว ร้านขนมจีนชื่อดังของภูเก็ต รสชาติจัดจ้านฉบับคนภูเก็ตแท้ ๆ กับผักปลอดสารพิษปลูกเอง มีแกงให้เลือกหลากหลายมากมาย เช่น น้ำยา น้ำพริก แกงไตปลา แกงเขียวหวาน แกงป่า น้ำเงี๊ยว น้ำยาปู ถ้าโชคดีจะได้ลอง แกงเนื้อ ที่มีขายเฉพาะบางวัน ทานคู่กับผักเคียงสด ๆ ที่ทางร้านปลูกเอง ให้เลือกหยิบกันแบบบุฟเฟ่ต์ ถ้าอยากกินแบบคนภูเก็ตก็อย่าลืมหยิบสับปะรดภูเก็ตมาด้วย 

อีกหนึ่งทีเด็ดของร้านคือ บ๊ะจ่าง ที่เป็นสูตรเฉพาะของภูเก็ต รสชาติเข้นข้น หอมพริกไทย ไส้แน่น

เปิดตั้งแต่เวลา 07.40 - 15.00 น. หยุดทุกวันพุธ

พิกัด: https://goo.gl/maps/LvNBXCduUSVA2mRe6

#วัดศรีสุนทร

อิ่มท้องแล้วไปอิ่มบุญกันต่อ ณ จุดขอพรที่ 7 กับ วัดศรีสุนทร เป็นวัดที่โดดเด่นด้วยรูปปั้นของพระนอน ขนาดใหญ่กว่า 95 ฟุต วัดศรีสุนทร เดิมเป็นที่รู้จักกันในชื่อ “วัดลิพอน” ถูกสร้างขึ้นในปี พ.ศ. 2335 มีอายุมากถึง 230 มีพระพุทธรูปศักดิ์สิทธิ์ “หลวงพ่อท่านกาหยี” คู่วัดศรีสุนทร

พิกัด: https://goo.gl/maps/KsMV2WZD5Xko6FEJ7

#จี้อุ่นขนมโบราณ

แวะลิ้มรสขนมไทยโบราณที่ร้าน “จี้อุ่น” ร้านลับที่ไม่ลับของคนภูเก็ต เมนูเด็ดที่พลาดไม่ได้เลยคือ “ขนมบ้าบิ่น” และ “ขนมโกสุ้ย” ขนมพื้นเมืองของคนภูเก็ต ราคาย่อมเยามาก ๆ ทางร้านมีขนมพื้นเมืองโบราณอีกมากมาย เช่น ขนมเปียกขี้มัน เกี่ยมโก้ย ขนมเปียกปูน ขนมหวานตูโบ้ โอ้เอ๋ว ซึ่งทางร้านจะทำไม่หวานมาก ใครไม่รีบไป “ของหมด อดกินนะ”

เปิดทุกวัน ตั้งแต่เวลา 10.00-19.00 น. 

พิกัด: https://goo.gl/maps/ZbpDtQXT4LcNSSEGA

#สักการะท้าวเทพกระษัตรีท้าวศรีสุนทร

แวะสักการะสิ่งศักดิ์สิทธิ์คู่บ้านคู่เมืองของชาวภูเก็ตกันที่เป็นจุดที่ 8 กันที่อนุสาวรีย์ท้าวเทพกระษัตรี-ท้าวศรีสุนทร 2 วีรสตรีแห่งเมืองถลาง ตั้งอยู่ที่วงเวียนสี่แยกท่าเรือ โดยได้มีการสร้างขึ้นในปี พ.ศ. 2509 เนื่องจากอนุสาวรีย์ย่าจันย่ามุกนั้นตั้งอยู่กลางวงเวียนถนนใหญ่ ทำให้มีความลำบากในการข้ามถนน ของให้ระมัดระวังระหว่างข้ามถนน

สามารถหาซื้อเครื่องไหว้เพื่อไปกราบสักการะท่านได้รอบวงเวียน โดยเตรียมของไหว้ดังนี้

• ธูป 5 ดอก เทียนสีชมพู 1 เล่ม
• พวงมาลัยมะลิ 2 พวง (ควรจะเป็นมาลัยข้อมือ)
• หมากพลู ใบจาก ยาเส้น
• น้ำเปล่า 2 ขวด
  

พิกัด: https://goo.gl/maps/W1TfrR8XMT4fUzD26

#พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติถลาง

หลังจากผ่านร้อนมาทั้งวันแวะชมไฮไลท์ของทริปนี้ที่แคสเปอร์ชอบเป็นการส่วน เพราะนอกจากแอร์เย็นแล้วยังได้ความร้ทางประวัติมากมาย “พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ ถลาง” เริ่มสร้างเมื่อปี พ.ศ. 2528 ในการเฉลิมฉลอง 200 ปีวีรชนถลาง แบ่งโซนการจัดแสดงภายในอาคารพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ  ถลาง

ห้องจัดแสดงที่ 1 : สมัยก่อนประวัติศาสตร์ แสดงความเป็นอยู่ของมนุษย์ก่อนประวัติศาสตร์ โบราณวัตถุต่างๆ ข้าวของเครื่องใช้ อาทิเช่น สร้อยคอลูกปัด ภาชนะ หม้อ จานชาม โดยภายมีการจำลองให้เหมือนท้องเรือสำเภาในอดีต

ห้องจัดแสดงที่ 2 : แหล่งขุดพบทางโบราณคดี ที่บ่งบอกถึงการเข้ามาของศิลปวัฒนธรรมของอินเดียตลอดคาบสมุทรไทย-มลายูและพื้นที่ใกล้เคียง โดยมีการขุดพบวัตถุโบราณที่สำคัญคือ

• ศิลาจารึก(ศิลาจารึกหลักที่ ๒๖, จารึกเขาพระนารายณ์)
• เทวรูปพระนารายณ์ เศียรนางภูเทวี
• วัตถุโบราณเหล่านี้ถูกพบที่ ตำบลเหล อำเภอกะปง จังหวัดพังงา

ห้องจัดแสดงที่ 3 : เป็นการจัดแสดงถึงการใช้ชีวิต ศิลปวัฒนธรรมต่างๆของชาวภูเก็ตตั้งแต่สมัยอดีต หรือยุคที่เหมืองแร่มีความรุ่งเรือง

ห้องจัดแสดงที่ 4 : คนภูเก็ต (มีการปิดปรับปรุง) 

ส่วนจัดแสดงภายนอกอาคารพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ  ถลาง ประกอบด้วย นิทรรศการกลางแจ้งหมู่บ้านชาวเลและไทยใหม่ 

เปิดให้เข้าเปิดให้เข้าชม ทุกวันพุธ - วันอาทิตย์ ตั้งแต่เวลา 09.00-16.00 น.
ค่าเข้าชมชาวไทยเพียง 20 บาท ชาวต่างประเทศ 100 บาท

พิกัด: https://goo.gl/maps/y8SZy8A2Hbr41avC6

ศาลหลักเมืองท่าเรือ

หนึ่งในสี่ศาลหลักเมืองของจังหวัดและเชื่อกันว่าเป็นศาลหลักเมืองในชุมชนที่เก่าแก่ มีประวัติศาสตร์จารึกกว่า 2,000 ปี

พิกัด: Google Maps

229 ซอย หลักเมือง 1 ตำบล ศรีสุนทร อำเภอถลาง ภูเก็ต 83110

อ่านเพิ่มเติมเกี่ยวกับศาลหลักเมือง 77 จังหวัด ที่นี่

#โบราณสถานบ้านพระยาวิชิตสงคราม

เสร็จจากนิทรรศการห้องเรียนประวัติศาสตร์ ออกมาดูโบราณสถานภายนอกกันบ้าง โบราณสถานบ้านพระยาวิชิตสงคราม ตั้งอยู่ที่บ้านท่าเรือ เคยเป็นเมืองภูเก็ตในอดีตมีอายุกว่า 146  ปีสร้างขึ้นเมื่อปี พ.ศ. 2419

เป็นอีกหนึ่งโบราณที่มีความเก่าแก่ สร้างโดยคือพระยาวิชิตสงคราม(ทัต) ต้นตระกูล รัตนติลก ณ ภูเก็ต เพื่อหนีจากการก่อจลาจลอั๊งยี่ในกะทู้ จึงได้สร้างบ้านใหม่ที่บริเวณบ้านท่าเรือ และใช้บ้านหลังนี้เป็นที่ทำการ ตลอดจนว่าความคดีต่างๆ ปัจจุบันยังคงปรากฏหลักฐานที่สำคัญอยู่ เช่น กำแพงอิฐ รูปใบเสมา ฐานของตัวอาคารบริเวณกำแพง สระน้ำ ทางระบายน้ำ และซากอิฐมากมายที่แสดงให้เห็นถึงความยิ่งใหญ่ของบ้านพระยาวิชิตสงคราม เจ้าเมืองภูเก็ตในอดีต

พิกัด: https://goo.gl/maps/wVDaaRYBXtZ6baVn8

#อ๊ามท่าเรือ

ติดกับบ้านพระยาาวิชิตสงคราม เราจะจบทริปของวันนี้ ด้วยการไปไหว้พระจุดที่ 9 และจุดสุดท้ายกันที่ ศาลเจ้าท่าเรือ หรือที่คนภูเก็ตเรียกกันว่า “อ๊ามท่าเรือ” ศาลเจ้าเก่าแก่ขนาดใหญ่และสวยงามอีกแห่ง โดยผู้คนศรัทธาจะมาขอพรให้มีสุขภาพสมบูรณ์แข็งแรง หายเจ็บป่วยจากองค์ "โป่เส่งไต่เต่" (หงอจินหยิน) มีความเชี่ยวชาญด้านการรักษาโรคด้วยสมุนไพร ซึ่งด้านนอกมีรูปปั้นเทพกวนอูขนาดใหญ่ ใครผ่านไปผ่านมีเป็นต้องสะดุดตาอย่างแน่นอน 

เปิด: 08.00 - 17.00 น.

พิกัด: https://goo.gl/maps/2FyuBiCYjK3PYrHN8

เป็นยังไงกันบ้างกับทริปประวัติศาสตร์และทริปบุญวันนี้ หากใครสนใจไปตามสามารถดูแผนที่ที่ปักหมุดไว้ให้เรียบร้อยแล้ว ที่นี่

เส้นทางนี้แคสเปอร์ได้ศึกษารายละเอียดทริปจากเส้นทางท่องเที่ยวชุมชน “เที่ยวทั้งปี เทพกระษัตรี ศรีสุนทร”ที่จัดทำขึ้นโดยมหาวิทยาลัยราชภัฏภูเก็ต “PKRU” ภายใต้ครงการพัฒนาศักยภาพการท่องเที่ยวโดยชุมชน

ขอบคุณข้อมูลเพิ่มเติมจาก 

เทศบาลตำบลเทพกระษัตรี เทศบาลตำบลศรีสุนทร การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย สำนักงานภูเก็ต กรมศิลปากร True ID Signature of Phuket Phuket City Info‍